ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΥ

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΥ


Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πνευμονιοκοκκική νόσος, δηλαδή η λοίμωξη που προκαλείται από τον στρεπτόκοκκο της πνευμονίας, αποτελεί μια παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία, καθώς προκαλεί σοβαρές ασθένειες, όπως πνευμονία, μηνιγγίτιδα, βακτηριαιμία, ωτίτιδα και βρογχίτιδα.

Ο πνευμονιόκοκκος μεταδίδεται με άμεση επαφή των αναπνευστικών εκροών από ασθενείς και υγιείς φορείς του μικροβίου. Αποικίζεται στο ρινοφάρυγγα και βασική ομάδα που φέρει το μικρόβιο στην κοινότητα είναι τα παιδιά ως δύο ετών.

Στην Ελλάδα, το 40-60% των παιδιών που πηγαίνουν σε παιδικό σταθμό είναι φορείς του μικροβίου.

Η νόσος εκδηλώνεται αν το μικρόβιο εξαπλωθεί στους μήνιγγες, στο μέσο ους ή στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα, οπότε προκαλεί πνευμονία. Εάν εισχωρήσει στο αίμα προκαλεί βακτηριαιμία.

Ο πνευμονιόκοκκος παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα, παρουσιάζει σημαντική αντοχή στα ευρέως χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά δηλαδή δεν υποχωρεί σε όλες τις περιπτώσεις μετά τη χορήγηση αντιβιοτικών, όπως πενικιλίνης, κεφαλοσπορινών, μακρολιδών, φλουροκινολόνων κ.α., γεγονός που επιτάσσει την αντιμετώπισή του μέσω του εμβολιασμού.

Στην ιατρική είναι πάντα καλύτερο να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις.

Ο πνευμονιόκοκκος είναι ένα σημαντικό παθογόνο μικρόβιο που προκαλεί μεγάλη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιζώντες από πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ποσοστό νευρολογικών επιπλοκών, ενώ θα πρέπει να θυμόμαστε ότι, πλην της μηνιγγίτιδας, ο πνευμονιόκοκκος ευθύνεται επίσης για ωτίτιδες, βαριές πνευμονίες και βακτηριαιμίες.
Στις 11 Δεκεμβρίου 2009, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την έγκριση του 13δύναμου συζευγμένου εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου βρεφών και νηπίων.

Το 13δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο βρεφών και νηπίων ενδείκνυταιγια την προστασία βρεφών και νηπίων, ηλικίας από 6 εβδομάδων έως 5 ετών, από τη διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσο, την πνευμονία και την οξεία μέση ωτίτιδα που προκαλούνται από τους 13 ορότυπους που περιλαμβάνονται στο εμβόλιο. Η διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσος περιλαμβάνει τη σήψη, την πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα, τη βακτηριαιμία, την πνευμονία με βακτηριαιμία και το εμπύημα.
Το εμβόλιο αυτό βασίστηκε στην επιστημονική πλατφόρμα και εμπειρία του 7δύναμου συζευγμένου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου, ενώ παρέχει την ευρύτερη κάλυψη ορότυπων του πνευμονιόκοκκου από κάθε άλλο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο. Συμπεριλαμβάνει τους 7 ορότυπους (4, 6Β, 9V, 14, 18C, 19F και 23F) του παλαιότερου 7δύναμου εμβολίου που αποτελεί το πρότυπο στην πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής νόσου σε βρέφη και νήπια, ενώ συμπεριλαμβάνει 6 επιπλέον ορότυπους (1, 3, 5, 6Α, 7F και 19Α). Συνολικά, πρόκειται για τους 13 πιο διαδεδομένους ορότυπους που προκαλούν διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσο σε παιδιά, παγκοσμίως. Το 13δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο είναι το μόνο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο που περιλαμβάνει τους ορότυπους 3, 6Α και 19Α. Τόσο στο 13δύναμο όσο και στο 7δύναμο εμβόλιο χρησιμοποιείται η πρωτεΐνη - φορέας CRM197, μια πρωτεΐνη με εμπειρία χρήσης για περισσότερα από 20 χρόνια. Συγκεκριμένα, το 7δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο έχει ήδη διατεθεί σε περισσότερες από 100 χώρες, στις οποίες έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 300 εκατομμύρια δόσεις.
Το 13δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο αναμένεται να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία, καθώς παρέχει την ευρύτερη κάλυψη κατά των ορότυπων του πνευμονιόκοκκου.»
Η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συστήνει το 13δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο σε δοσολογικό σχήμα 4 δόσεων, εκ των οποίων 3 αρχικές δόσεις ως αρχική σειρά εμβολιασμού και μία επαναληπτική δόση στην ηλικία μεταξύ 11 και 15 μηνών. Εναλλακτικά, όταν το 13δύναμο χορηγείται ως μέρος του συστηματικού εμβολιασμού μπορεί να δίνεται σε δοσολογικό σχήμα 3 δόσεων. Τα βρέφη και νήπια που έχουν ήδη ξεκινήσει εμβολιασμό με το 7δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο θα μπορούν να αλλάξουν σε 13δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο σε οποιοδήποτε στάδιο του εμβολιασμού, συνεχίζοντας με τις υπόλοιπες δόσεις. Συνιστάται επίσης, για τα παιδιά έως 5 ετών που έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό με το 7δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο, να τους παρασχεθεί κάλυψη και έναντι των επιπλέον 6 ορότυπων. Οι δόσεις του 13δύναμου συζευγμένου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου που απαιτούνται σε αυτή την περίπτωση θα καθοριστούν από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Τα παιδιά που ξεκινούν τον εμβολιασμό με το 13δύναμο συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο συνιστάται να ολοκληρώνουν το σχήμα με το ίδιο εμβόλιο.

Εμβόλιο πνευμονιόκκοκκου ενηλίκων (στρεπτόκοκκου της πνευμονίας)
Pneumo-23®, Pneumovax-23®
Pneumococcal Polysaccharide 23-valent Vaccine (PPV)
Το πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο ενηλίκων είναι ένα εμβόλιο (νεκρό μη συζευγμένο) παρασκευασμένο από κεκαθαρμένα πνευμονιοκοκκικά πολυσακχαριδικά αντιγόνα ελύτρου (περιβλήματος) τα οποία λαμβάνονται από 23 διαφορετικούς ορότυπους του πνευμονιόκοκκου (1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, 33F) και αντιπροσωπεύουν το 90% των οροτύπων που προκαλούν διεισδυτική πνευμονική λοίμωξη.
Το εμβόλιο παρέχει ανοσία μετά από 2-3 εβδομάδες από τον εμβολιασμό.
Ενδείξεις:
Το πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο ενδείκνυται για την πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και των συστηματικών πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων που οφείλονται στους ορότυπους οι οποίοι περιλαμβάνονται στο εμβόλιο σε υψηλού κινδύνου άτομα όπως:
• Ενήλικες > 60 ετών.
• Άτομα με συγγενείς αντισωματικές ανεπάρκειες (κυρίως έλλειψη της IgG2)
• Άτομα που έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV (συμπτωματικά ή μη).
• Άτομα με επίκτητη ανοσοκαταστολή εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας ή άλλης (εκτός του HIV) ιογενούς λοίμωξης.
• Άτομα με μειονεκτική σπληνική λειτουργία ή ασπληνία π.χ. με δρεπανοκυτταρική νόσο, με υπερσπληνισμό, με χειρουργική αφαίρεση του σπλήνα.
• Άτομα με νόσο Hodgkin, πολλαπλούν μυέλωμα.
• Άτομα με νεφρωσικό σύνδρομο ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
• Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.
• Άτομα με χρόνια συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
• Άτομα με χρόνιες πνευμονοπάθειες.
• Άτομα με διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού από συγγενείς ή επίκτητες αιτίες.
• Άτομα με κίρρωση ήπατος.
• Αλκοολικοί.
Αντενδείξεις:
• Υπερευαισθησία σε κάθε συστατικό του εμβολίου.
• Πρέπει να αναβάλλεται η χορήγηση του εμβολίου σε περίπτωση σημαντικού εμπύρετου νοσήματος, άλλης ενεργής νόσου ή υποτροπής χρόνιας νόσου.
• Δεν ενδείκνυται σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί με εβόλιο πνευμονιόκκοκου μέσα στα τελευταία 3 χρόνια, εκτός και αν υπάρχει ειδικός συγκεκριμένος λόγος επανεμβολιασμού.
• Δεν ενδείκνυται κατά την διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης, αλλά μπορεί να χορηγηθεί κατά την διάρκεια της γαλουχίας.
Τρόπος χορήγησης:
Προτιμάται ενδομυϊκά αλλά μπορεί να χορηγηθεί και υποδόρια.
Αρχική δόση: μία δόση των 0,5 ml.
Επανεμβολιασμός: μία δόση των 0,5 ml. Απ΄όσο μέχρι τώρα είναι γνωστό ο συστηματικός επανεμβολιαμός όλων των ατόμων στα οποία έχει δοθεί εμβόλιο του πνευμονιόκκοκου, δεν ενδείκνυται. Παρόλα αυτά ενδείκνυται σε άτομα υψηλού κινδύνου (πχ άτομα με ασπληνία) που έχουν να εμβολιαστούν περισσότερο από 5 χρόνια, ή ο τίτλος των αντισωμάτων τους έχει μειωθεί απότομα (πχ. νεφρωσικό σύνδρομο, νεφρική ανεπάρκεια, ή άτομα με μεταμοσχευμένα όργανα). Επανεμβολιασμός μετά από 3-5 χρόνια ενδείκνυται επίσης σε παιδιά κάτω των 10 ετών με νεφρωσικό σύνδρομο, ασπληνία ή δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Παρενέργειες:
• Τοπικά στο σημείο ένεσης, πόνος, ερυθρότητα, σκληρία, οίδημα (πρήξιμο).
• Σπάνια μέτριος πυρετός ο οποίος υποχωρεί σε 24 ώρες.
• Πιο σπάνια μπορεί να εμφανιστεί εξάνθημα, κνίδωση, αλλεργία, μυαλγίες, κεφαλαλγία.