ΙΝΟΜΥΩΜΑΤΑ

Γράφει η
MD, PhD ΜΑΛΛΙΟΥ ΣΑΒΒΟΥΛΑ
ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ – ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ
ΓΓ. Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας

ΙΝΟΜΥΩΜΑΤΑ
Τα ινομυώματα είναι οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι της μήτρας. Είναι αθροίσεις κυττάρων, μυϊκών ινών και ινώδους ιστού με μέγεθος από 1-15 εκατοστά. Η διάγνωση γίνεται με τις συνήθεις απεικονιστικές μεθόδους.
Εμφανίζονται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και κυρίως στις άτεκνες. Συνήθως επιρρεπείς είναι οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό ινομυωμάτων σε συγγενείς πρώτου βαθμού, οι γυναίκες της μαύρης φυλής και οι γυναίκες με αυξημένους οιστρογονικούς υποδοχείς στα μυϊκά κύτταρα της μήτρας. Άρα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι τα ινομυώματα είναι ορμονοεξαρτώμενοι όγκοι, με αποτέλεσμα να αυξάνονται σε μέγεθος σε περιόδους κυκλοφορίας πολλών ορμονών στον οργανισμό, όπως στην εγκυμοσύνη, στην κλιμακτήριο, στην παχυσαρκία, στη λήψη αντισυλληπτικών ή σε όγκους ωοθήκης που παράγουν οιστρογόνα. Ευτυχώς στην περίοδο της εμμηνόπαυσης που σταματάει η παραγωγή οιστρογόνων, το μέγεθός τους μικραίνει και τα συμπτώματα περιορίζονται.

Ανάλογα με τη θέση τους στη μήτρα διακρίνονται σε:
 Ενδοτοιχωματικά, που βρίσκονται στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας και όταν είναι μικρά δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα.
 Υπορογόνια που αναπτύσσονται στο εξωτερικό τοίχωμα της μήτρας και όταν μεγαλώνουν πιέζουν την ουροδόχο κύστη και το έντερο.
 Υποβλεννογόνια που βρίσκονται μέσα στη μήτρα και είναι αυτά που μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία και υπογονιμότητα.

Οι περισσότερες γυναίκες με ινομυώματα είναι ασυμπτωματικές. Ανάλογα όμως με το μέγεθος των ινομυωμάτων, τον αριθμό και το σημείο της μήτρας στο οποίο βρίσκονται μπορεί να προκαλέσουν:
 Πόνο, αίσθημα βάρους και μετεωρισμό της κοιλιάς.
 Μεγάλη απώλεια αίματος κατά την έμμηνο ρύση ή αιμορραγία μεταξύ των εμμηνορυσιακών κύκλων.
 Δυσμηνόρροια ή δυσπαρεύνια
 Συχνουρία, συχνές ουρολοιμώξεις και δυσκοιλιότητα.
 Υπογονιμότητα λόγω εξωτερικής πίεσης των σαλπίγγων ή προβλήματα εμφύτευσης όταν βρίσκονται στο ενδομήτριο.
 Μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο στο υπογάστριο, αναιμία από τις επαναλαμβανόμενες αιμορραγίες, συχνουρία, ακράτεια ούρων και διαταραχή της σεξουαλικής ζωής. Μερικές φορές μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη των σαλπίγγων, αυτόματες αποβολές όταν εντοπίζονται στο ενδομήτριο, υδρονέφρωση, οίδημα κάτω άκρων από πίεση και σπάνια μπορεί να είναι αιτία οξείας κοιλίας με πυρετό και οξύ κοιλιακό άλγος. Τέλος σε πολλαπλά και μεγάλα ινομυώματ αυξάνεται τέσσερις φορές περίπου ο κίνδυνος για καρκίνο του ενδομητρίου.

Η διάγνωση γίνεται με την απλή γυναικολογική εξέταση και απεικονίζονται με το απλό υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας.

Σε περίπτωση εγκυμοσύνης που οι ορμόνες πολλαπλασιάζονται τα ινομυώματα διπλασιάζονται και αν βρίσκονται κάτω από τον πλακούντα μπορεί να προκαλέσουν αποκόλληση με αιμορραγία ή μειωμένη ανάπτυξη του εμβρύου λόγω κακής αιμάτωσης. Αν είναι κοντά στον τράχηλο της μήτρας σε περίπτωση φυσιολογικού τοκετού μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Άλλοτε πάλι ανάλογα με τη θέση των ινομυωμάτων μπορεί να υπάρχει ανώμαλη θέση του εμβρύου και ανώμαλη προβολή, γι’ αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμάται η καισαρική τομή. Ακόμη πιο σπάνια μπορεί να γίνει συστροφή και κεντρική νέκρωση του ινομυώματος με συμπτώματα οξείας κοιλίας που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό.

Συνήθως ακολουθείται η συντηρητική αντιμετώπιση των ινομυωμάτων με παρακολούθηση του μεγέθους τους και έλεγχο της τυχόν αιμορραγίας. Σε μερικές περιπτώσεις δίνεται αγωγή με συνθετικά ανάλογα γοναδοτροπινών που σταματούν την ανάπτυξη τους και μειώνουν την αιμάτωσή τους.
Τα ινομυώματα χειρουργούνται:
 Όταν προκαλούν υπογονιμότητα
 Όταν υπάρχει σοβαρή αναιμία από τις αιμορραγίες που δεν διορθώνεται με τη φαρμακευτική αγωγή
 Σε σοβαρά συμπτώματα όπως οξύ κοιλιακό άλγος, συμπτώματα από το ουροποιητικό και γαστρεντερικό σύστημα που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής της γυναίκας.

Το χειρουργείο γίνεται με αφαίρεση των ινομυωμάτων ή με την αφαίρεση της μήτρας και αναλόγως του μεγέθους τους, του αριθμού τους και της θέσης τους αυτό μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά, υστεροσκοπικά ή με την κλασική χειρουργική μέθοδο.

Παρόλο που δεν είναι δυνατή η πρόληψή τους πάντα, η έγκαιρη διάγνωση και η παρακολούθησή τους μαζί με την εξατομικευμένη θεραπεία όταν αυτό απαιτείται κάνει την αντιμετώπισή τους να δείχνει εύκολη στα χέρια ενός έμπειρου γυναικολόγου.