ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Γράφουν
PhD, MD Ιωάννης Κριαράς
Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος
ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ζυρίχης
PhD, MD Σαββούλα Μάλλιου
Παθολόγος-Όγκολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Γ.Γ.Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας
Ο Κριαράς Ανδρέας γεννήθηκε στην Ανώπολη Σφακίων και διατηρούσε ως Χιλίαρχος δικό του σώμα Σφακιανών αγωνιστών. Ήταν ένας από τους αρχηγούς της Κρητικής Επανάστασης (1866-69).Διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής κρίσης των αγωνιστών και ήταν ο πρώτος Δήμαρχος της Ανώπολης Σφακίων. Εκλέχτηκε βουλευτής Κρήτης το 1906-09.
Ήταν και πρακτικός ιατρός. Οι πρακτικοί ή εμπειρικοί γιατροί του 19ου αιώνα ασκούσαν τη θεία τέχνη βασισμένοι σε παραδοσιακές και πρακτικές συνταγές, κληρονομούμενες από γενιά σε γενιά, πολλές από τις οποίες χάνονταν στα βάθη των αιώνων. Ετύγχαναν αναγνώρισης και εκτίμησης και δεν είχαν σχέση με τους αγύρτες. Η προσφορά αρκετών ήταν σημαντική και σε ένα άλλο πεδίο, αυτό της μάχης, όπου προσέφεραν τις υπηρεσίες τους ως μαχητές και θεραπευτές.
Σε σημειώσεις του που περιέχονται σε ημερολόγιο του 1903 στο οποίο υπογράφει ως ¨οπλιπαθής¨ λόγω τραυματισμού του στη μάχη με δύο σφαίρες, αναγράφονται διάφορες συνταγές βασισμένες σε βότανα της Κρητικής χλωρίδας και άλλα φυσικά υλικά.
Η θεραπευτική ιδιότητα μερικών βοτάνων και φυσικών προϊόντων είναι ήδη γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη. Οι ιατρικές αυτές συνταγές του Κριαρά Ανδρέα αφορούσαν την αντιμετώπιση φλεγμονών της στοματικής κοιλότητας, των αυτιών, των ματιών και του λαιμού. Αναφέρεται επίσης η θεραπεία τραυμάτων από πυροβόλο όπλο ή μαχαίρι καθώς και η αντιμετώπιση της επιπλοκής με διαπύηση ή γάγγραινα. Επίσης περιλαμβάνονται ορθοπεδικής φύσης προβλήματα όπως διάστρεμμα, εξάρθρωση αγκώνα, φλεγμονή μετά από κάκωση και ακόμα ρευματικοί πόνοι και κρυοπαγημάτα. Περιγράφεται ακόμα η θεραπεία διαφόρων άλλων καταστάσεων όπως κοιλιακά άλγη, ανορεξία, δυσπεψία, ραγάδες, νευρική κρίση, πονοκέφαλος. Τέλος ξεχωριστή αναφορά γίνεται στην αντιμετώπιση του δερματικού καρκίνου και της επιμόλυνσης του. Σχετικά με τη δραστηριότητα αυτή, έχουν δημοσιευτεί σε Κρητική εφημερίδα, επιστολές ασθενών που θεραπεύτηκαν, ενώ οι ενδεδειγμένες θεραπείες της εποχής από γιατρούς των Αθηνών είχαν αποτύχει.
Αναλυτικά:
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΔΟΝΤΙΩΝ ΚΑΙ ΟΥΛΩΝ: Χρησιμοποιούσαν μίγμα από αλάτι, ξύδι και κριεζότο
ΩΤΑΛΓΙΕΣ: Τοποθετούσαν ένα μίγμα από απίγανο και λάδι
ΑΛΓΟΣ ΤΩΝ ΟΦΘΑΛΜΩΝ: Βοηθούσε η εντριβή των βλεφάρων με κολιτσάνι
ΚΗΛΕΣ: Γινόταν επάλειψη με μια αλοιφή από ασκελετούρα και θειάφι που ψηνόταν μέσα στην αιθάλη
ΠΟΝΟΛΑΙΜΟΣ ΑΠΟ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ: Θεράπευε ο καυτηριασμός με «μπλάβη» πέτρα
ΠΟΝΟΛΑΙΜΟΣ ΑΠΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ: Γινόταν καυτηριασμός με σιδερένια βέργα που έβαζαν στη φωτιά
ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΑΧΑΙΡΙΑ Η ΟΠΛΑ: Τοποθετούσαν επιθέματα από ρετσίνι και λάδι
ΕΠΙΜΟΛΥΣΜΕΝΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΜΕ ΡΙΓΗ ΑΠΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ: Τοποθετούσαν αλοιφή που έφτιαχναν από αγριολιμπίνους, αλεύρι και τσικουδιά
ΣΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΜΟΛΥΝΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΓΑΓΓΡΑΙΝΑ: Έφτιαχναν μια δυνατή αλοιφή από αμυγδαλόσπορους, αγριολιμπίνους και κυπαρισσοξέρακα στα οποία έβαζαν φωτιά και τ’ ανακάτευαν μ’ ένα αλεύρι από λιμπίνους
ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ: Βοηθούσε το καροτόζουμο και το επίθεμα από περγαμόντο
ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑΤΑ: Ράντιζαν την περιοχή με μπλαβοζάχαρη διαλυμένη σε νερό
ΣΥΓΓΕΝΗ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΑ ΙΣΧΙΟΥ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: Μ’ έναν ειδικό χειρισμό έκαναν ανάταξη και μετά έκαναν ειδική επίδεση
ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΑ ΑΓΚΩΝΑ: Γινόταν πάλι ένας ειδικός χειρισμός για ανάταξη, στη συνέχεια επίδεση και σε τακτά χρονικά διαστήματα παθητικές ασκήσεις του άνω άκρου, για να μην πάθει αγκύλωση
ΟΙΔΗΜΑΤΑ ΑΚΡΩΝ ΑΠΟ ΤΡΑΥΜΑΤΑ: Έβαζαν βδέλλες, ώστε να βγει το σκοτωμένο αίμα και μετά τοποθετούσαν μπλαβοζάχαρη
ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΑΛΓΟΣ: Η πιπερόριζα έκανε καλό
ΔΥΣΠΝΟΙΑ: Η λήψη καθαρτικών και σιναπόσπορου κατ’ αρχήν θεωρούνταν αποτελεσματικά. Επίσης έπιναν ένα αφέψημα από φλούδια ποντικιάς και στη συνέχεια αντί για νερό κατανάλωναν ένα ελιξίριο από κριθάρι, ροσμαρί, απίγανο, ομπισθιά και νερό. Τέλος στη δύσπνοια, το κάπνισμα καπνού ανακατεμένο με χαρτοζουρνάδες, ανακούφι
ΒΗΧΑΣ: Σε έντονο βήχα ήταν καταπραϋντικό ένα μελάτο αυγό με πιπέρι το οποίο έπρεπε να ρουφήξουν απ’ το κέλυφος. Επιπλέον βοηθούσε ένα ποτό με τσικουδιά και φύλλα θύμου
ΡΑΓΑΔΕΣ ΠΡΩΚΤΙΚΟΥ ΔΑΚΤΥΛΙΟΥ: Θεράπευαν τις ραγάδες όταν αιμορραγούσαν με στήψη βρασμένη σε νερό
ΑΝΟΡΕΞΙΑ: Για ν’ ανοίξουν την όρεξη ελάμβαναν ένα καθαρτικό και μετά ένα μίγμα από κοπανισμένους λινόσπορους με μέλι
ΔΥΣΠΕΨΙΑ: Αποτελεσματικό ήταν το μυρτόλαδο
ΚΑΡΚΙΝΟΣ:Για τον καρκίνο έφτιαχναν μια αλοιφή από ξερά χόρτα, αγριοπλυμμένους, αμυγδαλόσπορους και αγριοσταφίδες που το παρασκεύαζαν όπως την πίσσα. Αναφέρεται επίσης και ο καθαρισμός της καρκινικής πληγής ανάλογα με το αν είναι εξελκωμένη ή όχι. Όταν η πληγή ήταν επιμολυσμένη γινόταν και καυτηριασμός με κρεμμύδι που είχε τοποθετηθεί στη φωτιά εναλλάξ με την αλοιφή που αναφέρθηκε παραπάνω.Σε υποτροπή επαναλαμβανόταν ο καυτηριασμός
ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΠΟΝΟΙ: Έφτιαχναν ένα μίγμα από μαύρη συκιά και μέλι που έτρωγαν και έβαζαν εκεί που πονούσαν μια αλοιφή με νέφτι, ξύδι και ασπράδια
ΝΕΥΡΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: Ηρεμούσε η επάλειψη με αλοιφή από σκηνόκαρπο και λάδι
ΚΡΥΟΠΑΓΗΜΑΤΑ: Τα θεράπευαν με αλοιφή από απίγανο, λάδι και επίδεση
Στο τέλος των σημειώσεών του καταλήγει σχολιάζοντας ότι τα χάπια που προτείνουν οι γιατροί σε διάφορα νοσήματα, δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά
Τo άρθρo αυτό είναι πνευματική ιδιοκτησία του Ιωάννη Κριαρά και της Σαββούλας Μάλλιου. Απαγορεύεται η αντιγραφή, η δημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η μετάδοση του, από οποιονδήποτε και με οποιοδήποτε μέσο χωρίς την έγγραφη άδεια της συγγραφέως. Copyright Κριαράς Ιωάννης-Σάββη Μάλλιου® All rights reserved.